Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
1. Toprak (Kara Parçası)
2. Millet (Halk-İnsan)
3. Kuvvet (Asker-Polis)
Bu tanımdaki Öğeler şunlardır:
İnsan unsuru: Halk ya da millet unsuru olarak da adlandırılabilir. Belirli bir alanda birlikte yaşayan ve çeşitli bağlarla ortak yaşama iradesi gösteren insan topluluğudur. Bir devleti oluşturacak insanların sayısı hakkında bir alt sınır olmamakla birlikte devletin niteliğine göre makul bir alt sınır kabul edilebilir. Modern yaklaşıma göre millet unsurunun kurulabilmesi için manevi nitelikte bağlar yeterli olup bu manada birlikte yaşama iradesinin doğması yeterlidir.
Egemenlik unsuru: Siyasal iktidar unsuru olarak da adlandırılan bu unsur, Devletin esas kurucu unsurudur. Belirli bir yeryüzü parçası üzerinde yaşayan insan topluluğunun üstün irade çerçevesinde örgütlenmesidir. Egemenlik kavramı otoriteden farklı olarak ülke içinde biricik meşru güç kaynağı olmayı ifade ederken ülke dışında (uluslararası alanda) bağımsız olmak anlamına gelmektedir.
Ülke unsuru: Ülke, coğrafi anlamda bir bütünlük teşkil eden ve sınırları belirlenebilir bir kara parçasını ifade eder. Ancak devletin sınırları konusunda bir tartışma bulunması mümkündür. Ancak devlet sınırları öngörülebilir bir toprağa sahip olmalıdır. Devletin ülkesi kara ülkesi, deniz ülkesi ve hava ülkesi olarak üçe ayrılır.
Tarih: 2016-03-02 01:57:07 Kategori: Sözlük
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Devleti Oluşturan Öğeler Nedir
2. Millet (Halk-İnsan)
3. Kuvvet (Asker-Polis)
Devleti Oluşturan Unsurlar
Bu tanımdaki Öğeler şunlardır:
İnsan unsuru: Halk ya da millet unsuru olarak da adlandırılabilir. Belirli bir alanda birlikte yaşayan ve çeşitli bağlarla ortak yaşama iradesi gösteren insan topluluğudur. Bir devleti oluşturacak insanların sayısı hakkında bir alt sınır olmamakla birlikte devletin niteliğine göre makul bir alt sınır kabul edilebilir. Modern yaklaşıma göre millet unsurunun kurulabilmesi için manevi nitelikte bağlar yeterli olup bu manada birlikte yaşama iradesinin doğması yeterlidir.
Egemenlik unsuru: Siyasal iktidar unsuru olarak da adlandırılan bu unsur, Devletin esas kurucu unsurudur. Belirli bir yeryüzü parçası üzerinde yaşayan insan topluluğunun üstün irade çerçevesinde örgütlenmesidir. Egemenlik kavramı otoriteden farklı olarak ülke içinde biricik meşru güç kaynağı olmayı ifade ederken ülke dışında (uluslararası alanda) bağımsız olmak anlamına gelmektedir.
Ülke unsuru: Ülke, coğrafi anlamda bir bütünlük teşkil eden ve sınırları belirlenebilir bir kara parçasını ifade eder. Ancak devletin sınırları konusunda bir tartışma bulunması mümkündür. Ancak devlet sınırları öngörülebilir bir toprağa sahip olmalıdır. Devletin ülkesi kara ülkesi, deniz ülkesi ve hava ülkesi olarak üçe ayrılır.
Tarih: 2016-03-02 01:57:07 Kategori: Sözlük
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx
Devleti Oluşturan Öğeler Resimleri
-
7 5 yıl önceDevleti oluşturan unsurlar2 Devleti Oluşturan Öğeler Sunumları
-
3 Dosyayı Göster5 yıl önceDevletin unsurları slayt sunum PPTXİndir : 69_devletin-unsurlari.pptx(Göster / Gizle) Sunum İçeriği: Düz metin (text) olarak..
1. Sayfa
2. Sayfa
Ankara ÜniversitesiHukuk Fakültesi Adalet MYOİnfaz ve Güvenlik Hizmetleri ProgramıGenel Hukuk-1 Dersleri
3. Sayfa
Kamu Hukuku Alt Dalları(Anayasa Hukuku, İdare Hukuku, Ceza Hukuku)veBu Dallar ile İlgili Temel Kavramlar
4. Sayfa
KAMU HUKUKUNUN TEMEL DALLARIKAMU HUKUKUAnayasa Hukukuİdare HukukuUluslararası HukukCeza HukukuMali Hukuk
5. Sayfa
6. Sayfa
ANAYASA HUKUKU
7. Sayfa
DEVLET KAVRAMIDEVLETİN TANIMI ve UNSURLARI
8. Sayfa
Devlet KavramıDevlet, anayasa hukukunun temel konusu olan bir kavramdır.Devlet çeşitli biçimlerde tanımlanabilmektedir. Devletin tanımı konusunda çok sayıda tanım sunabilmek mümkündür. Zira devlet, değişik biçimlerdedeğerlendirilebilen, hem bir somut olgu hem de bir soyut kavram olarak elealınabilen farklı disiplinler bakımından farklı anlamlara gelen bir kavramdır.Anayasa Hukuku bakımından da tüm devletleri kapsayan bir tanım yapabilmemizmümkün değildir. Çünkü her anayasal düzen kendi “devlet”ini anlatır. Bir anayasada devletin vazgeçilmez koşulu olarak gösterilen bir husus, bir başka anayasadatanımlanan devlet için gerekli sayılmayabilir.Devlet kavramının kökenleri çok eskiye dayandırılmakla birlikte, devletin ilk ne zaman ortaya çıktığı konusunda bir fikir birliği bulunmamaktadır. Modern devlet anlamında devletin, yalnızca birkaç yüzyıl önce ortaya çıkan yani bir kavram olduğu konusunda görüş birliği vardır.Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı anayasa hukukunda devleti tanımlamak yerine, devletin sahip olduğu unsurlardan hareketle devleti açıklamak yoluna gidilmektedir.
9. Sayfa
Devletin TanımıAnayasa hukukunda üzerinde uzlaşılamayan bir devlet tanımlaması yapmak yerine, üzerinde uzlaşma olan devletin üç unsuru üzerinden devlet kavramısomutlaştırılmaktadır. Bu unsurlar ise; “ülke”, “insan topluluğu” ve “iktidar (egemenlik)”dır.Devletin üç unsurundan yola çıkarak devleti, “belli bir ülkeye yerleşmiş, belirli birinsan topluluğunun hukuki ve siyasi düzenini kuran ve temsil eden siyasi iktidarın, kişiliğe ve egemenliğe sahip bir kurum niteliğindeki görünüşü” olarak tanımlamak mümkündür.Daha kısa bir biçimde ifade edecek olursak; “belirli bir toprak parçası (ülke) üzerinde egemenlik kurmuş insan topluluğu” şeklinde bir devlet tanımlaması da yapılabilir.
10. Sayfa
Devletin UnsurlarıDevletin, yukarıda verilen tanımından da anlaşılacağı gibi, üç unsuru olduğu kabul edilmektedir.Bunlar ülke, millet (insan topluluğu) ve egemenliktir (Üç Öğe Kuramı).Ancak Türk Genel Kamu Hukuku Doktrininde bu üç unsura ek olarak “kişilik (devletin hukuki kişiliği)” unsuru da eklenmektedir.Bu durumun nedeni doktrinde devletin unsurlarının Öncül -Nesnel unsurlar ve Kurucu Unsurlar şeklinde iki üst başlık halinde ele alınmasıdır. Dolayısıyla ülke ve millet unsuru bulunmadan diğer unsurların değil ortaya çıkması, tartışılması dahi mümkün olamayacağından bu unsurlar Öncül-Nesnel Unsurlar kategorisinde ele alınmış; egemenlik ve kişilik unsurları ise, birbirleri ile olan sıkı bağlantıları nedeniyle Kurucu Unsurlar şeklinde tasnif edilmiştir.DEVLETİN UNSURLARI Öncül-Nesnel UnsurlarÜlkeİnsan Topluluğu (millet)Kurucu UnsurlarEgemenlik (iktidar)Hukuki Kişilik
11. Sayfa
ÜLKE UNSURU
12. Sayfa
ÜLKE UNSURU-1Devletin doğumunda rol oynayan, bu doğumun hazırlanmasını sağlayan unsurlardan biri, devletin insan unsurunu oluşturan topluluğa maddi varlığını sağlayacak olan, sınırları belirli bir toprak parçasının varlığıdır. Belli bir coğrafyaya yerleşmiş olmak, devletin varlığı için en önemli koşullardan birisidir. Ülke olmaksızın bir devletin kurulabilmesi mümkün değildir. Diğer taraftan ülke, devletin iç ve dışilişkilerinde varlığının ve egemenliğinin gerçekleşme alanını oluşturmaktadır.Dolayısıyla, ülke unsuru olmaksızın bir devlet düşünülemez.Bir devlet ülkesini kaybederse ne olacaktır? Bu sorunun yanıtı, toprağını kaybeden devletin, devlet olma niteliğini de kaybedeceğidir. Çünkü kaybettiği topraklarda ve o topraklarda yaşayan nüfus üzerinde artık, bir başka devletin egemenliği geçerli olacaktır.Bir ülkenin yüzölçümü, devletin hukuki varlığı bakımından herhangi bir önemtaşımaz. Dünya üzerinde bir kıta büyüklüğünde yüzölçümüne sahip devletler olduğu gibi (Avustralya), ülkesinin yüzölçümü ancak küçük bir yerleşim birimininki kadar olan devletler de mevcuttur (Lüksemburg).
13. Sayfa
ÜLKE UNSURU-2Devletin ülkesinin sınırlarının belli olması, devletin ülke unsuru bakımından son derece önemlidir. Çünkü ülke, sınırları kesin olarak tanımlanmış bir toprak parçasını ifade eder. Devletin ülkesini belirleyen sınırlar dağ, ırmak gibi doğal sınırlarlabelirlenebileceği gibi, anlaşmalarla ve coğrafi enlem ve boylamlara dayanılarak da çizilebilir. Bu husus aynı zamanda, modern devleti, modern öncesi devlet benzeri oluşumlardan ayıran başlıca özelliktir.Ülke üç kısımdan oluşmaktadır. Bunlar kara, su ve hava ülkesi kısımlarıdır ÜLKEKara ÜlkesiSu ÜlkesiHava Ülkesi
14. Sayfa
ÜLKE UNSURU-3Ülkenin ilk kısmı kara sahasıdır (kara ülkesi).Kara ülkesi, devletin egemenliği altındaki kara parçasıdır. Kara ülkesi, toprak ve toprak altından oluşur.Kara sahası olmayan bir ülke düşünülemez. Diğer bir deyişle, sadece denizde veya havada bir devletin kurulması mümkün değildir. Bu nedenle, bir devletin mutlaka bir kara ülkesi bulunmalıdır.
15. Sayfa
ÜLKE UNSURU-4Ülkenin ikinci kısmı “su sahası” ya da diğer adıyla “su ülkesi”dir. Bir devletin su sahası egemenliği altındaki su alanıdır. Aynen kara ülkesinde olduğu gibi, su ülkesinde de ülke kapsamına sadece suyun yüzeyi değil, aynı zamanda altı da dahildir. Su sahası deniz, boğaz, kanal, akarsular ve göller gibi çeşitli unsurlarıkapsar. Devletin kara ülkesi içinde yer alan akarsular ise yukarıda gördüğümüz kara ülkesine dâhildir. Devletin kıyılarını çevreleyen deniz üzerindeki egemenlik ise çeşitli aşamalarda gerçekleşir. Kıyı devletinin egemenlik hakkı bakımından denizler üç alana ayrılmaktadır. Bu alanlardan devletin egemenliğinin tam olduğu alanlara “karasuları” denir. Karasuları, bir kıyı devletinin kara ülkesini çevreleyen ve uluslararası hukuka uygun olarak açıklara doİkinci alanda ise kıyı devleti tam değil, belirli bir egemenlik hakkına sahiptir. Bu alan 200 mile kadar çıkabilen bir alanı kapsar. Bu alana “bitişik bölge”, “balıkçılık bölgesi”, “kıta sahanlığı”, ve “münhasırekonomik bölge” girmektedir. Üçüncü alan karasuları ve münhasır ekonomik bölge dışında kalan alanı kapsar. Buna açık deniz denir. Açık deniz hiçbir devletin ülkesine dahil değildir. Diğer bir deyişle, açık denizlerde hiçbir devletin egemenlik hakkıbulunmamaktadır. Açık denizde seyreden gemiler üzerinde, o geminin tabibulunduğu devletin egemenlik hakkı söz konusudur.ğru 12 mile kadar uzanan deniz kuşağına verilen isimdir.
16. Sayfa
ÜLKE UNSURU-5Ülkenin son kısmı hava sahası ya diğer adıyla “hava ülkesi”dir. Bir devletin hava sahası, devletin kara ülkesi ve karasularının üzerinde yer alan bütün hava sahasını kapsar. Hava sahasının dış sınırı karasularının bittiği çizgidir. Devletin hava sahası üzerinde tam egemenliği bulunur. Hava sahasının üst sınırının ne olduğu konusu ise halen tartışmalıdır. Uygulamada bu üst sınırın 100km'ye kadar çıkarıldığı bilinmektedir.Vatan kavramı ülke kavramından farklı olarak, türdeş bir insan topluluğunu (ulus) barındıran türdeş bir coğrafi bütünü ifade etmektedir. Vatan, ulus-devlet kurgusuiçinde yer alan ülke unsurunun “ulus” kurgusuyla doğrudan bağlantılıdır. Ulus-devlet kurgusunda, ulus ile ülke/vatan arasında ideolojik bir ilişki mevcuttur. Hatta vatan kavramı, kendisinin üzerinde yaşadığı ulusça adeta kutsallaştırılmıştır.
17. Sayfa
İNSAN UNSURU (MİLLET)
18. Sayfa
İNSAN UNSURU (MİLLET)-1Devletin varlığı için zorunlu unsurlardan bir diğeri insan topluluğudur. Nüfus yoksa devlet de yoktur. Devleti ancak devlet biçiminde örgütlenmeyi arzu eden, diğer toplumlar karşısında tam bağımsız yaşayabilecek düzeye ulaşmış ve bağımsızlık bilincine erişmiş toplumlar ortaya çıkabilir. Bu nitelikleri taşıyan insan toplulukları ya da toplumlara ise millet denir.Millet kavramı, birbirlerine bir takım bağlarla bağlanmış insanlardan oluşmuş topluluğu ifade etmesinin yanı sıra; sadece belli bir ülkede, belli bir zaman diliminde ve belli bir devletin egemenliği altında yaşamakta olan insanları değil, aynı zamanda geçmiş ve gelecek kuşakları da kapsayan soyut bir kavram olarak karşımızaçıkmaktadır.Devletin unsuru olarak milletin büyüklüğü, aynen kara parçasının büyüklüğünde söz konusu olduğu gibi önem arz etmez. Diğer bir deyişle, bir millet on bin insandan da, beş yüz milyon insandan da oluşabilir. Çok küçük bir insan topluluğu dahi, belli bir toprak parçası üzerinde egemenlik kurabildikleri takdirde bir devletin unsuru olarak millet niteliğini kazanabilir.
19. Sayfa
İNSAN UNSURU (MİLLET)-2İnsanları birbirlerine bağlamak suretiyle milletin oluşumuna olanak veren bağların neler olduğu önemlidir. Bu bağların niteliğine göre, iki tür millet anlayışı ortaya çıkmaktadır:MİLLETANLAYIŞLARIObjektif Millet AnlayışıSübjektif Millet Anlayışı
20. Sayfa
İNSAN UNSURU (MİLLET)-3Objektif Millet AnlayışıObjektif millet anlayışına göre, millet bir takım objektif bağlarla birbirine bağlanmış insanların oluşturduğu bir topluluktur. Bu bağlara objektif niteliği kazandıranözellikleri adeta elle tutulur, gözle görülebilir olmalarıdır. Bu tür bağlara, ırksal,dilsel ve dinsel bağlar örnek gösterilebilir.Objektif millet anlayışı dışlayıcı bir anlayış olup, belirtilen bağlara sahip olmayanlar millete dahil sayılmaz.
21. Sayfa
İNSAN UNSURU (MİLLET)-4Sübjektif Millet AnlayışıSübjektif millet anlayışına göre, bir insan topluluğunu millet haline getiren bağlar objektif değil, sübjektif bağlardır. Bu bağlar manevi niteliktedir. Bu anlayış uyarınca millet, geçmişte ortak gururlara ve bugün ortak bir iradeye sahip, beraber büyükişler yapmış ve yine bu yolda büyük işler yapmak arzusunu besleyen bir topluluktur.Ulus, ortak bir geçmişe sahip olan, acı-sevinç, parlak-karanlık günleri berabercegeçirmiş ve paylaşmış olan, geçmişten devraldığı ortak mirası gelecek kuşaklara da iletme kararlılığında olan, gelecekte de birlikte yaşamayı isteyen bir insan topluluğudur.Sübjektif millet anlayışında insanları bir araya getiren şeyin, ırk-din-dil gibi objektif unsurların değil, birlikte yaşama isteğinin varlığı biçiminde özetlenebilecek bir duygunun, yani sübjektif bir bağın varlığı olduğu görülmektedir.Sübjektif millet anlayışı, objektif millet anlayışının tersine kapsayıcı ve içselleştiricidir.Sübjektif millet anlayışı anayasal düzenimiz açısından da kabul edilmiştir.
22. Sayfa
EGEMENLİK UNSURU
23. Sayfa
EGEMENLİK UNSURU-1Egemenlik kurumsallaşmış siyasi iktidardır.İktidar genel olarak “sosyal ilişkiler çerçevesi içinde bir iradenin ona karşı gelinmesi halinde dahi yürütülebilmesi olanağı” veya “başkalarının davranışlarını kontroledebilme olanağı” olarak tanımlanabilir. Bu anlamda iktidar, toplumdaki bütün gruplarda mevcuttur.
24. Sayfa
EGEMENLİK UNSURU-2Siyasi iktidar ise bir takım özelliklere sahiptir. Bunları şöyle sıralamak mümkündür:Siyasi iktidar temelinde kuvvet (güç) olgusu olan bir iktidardır. Ancak bu kuvvet olgusuna toplumunuzlaşması (consensus) da eklenmiştir. Bu sayede siyasi iktidar, rızaya dayalı bir itaati gerçekleştirir. Ancak rıza azaldığı ölçüde, siyasi iktidar da kuvvete başvurarak itaati gerçekleştirmeye çalışır. Bunun sonucu olarak, rızanın varlığı ve yüksek derecede gerçekleşmesi ise kuvvete başvurma gereğini azaltır.Siyasi iktidar toplumdaki tüm diğer iktidarlara oranla daha kapsayıcı ve üstündür. Çünkü etki alanı toplumun bütünüdür. Örneğin bir dernek içinde iktidarı kullananların iktidarı sadece dernek üyeleri üzerinde geçerli olabilir. Oysa siyasi iktidar tüm toplum üzerinde kullanılır.Siyasi iktidarın kurduğu düzene ve kararlarına uymak herkes için zorunludur. Siyasi iktidar, gerektiği durumlarda düzene ve kararlara uyulmasını sağlamak amacıyla maddi kuvvete ve zora başvurabilir, çeşitli müeyyideler (yaptırım) uygulayabilir. Bu kuvvet ve zor kullanma yetkisi şiddet tekeli olan siyasi iktidara aittir.Siyasi iktidarın kararlarının ve oluşturduğu düzenin herkes için bağlayıcı olabilmesi ve gerektiğinde bu bağlayıcılığın kuvvet ve zora başvurarak gerçekleştirilebilmesi, iktidarın meşruiyeti ile yakından ilişkilidir.Toplumlar ancak, düzeni kurmasının ve bu düzeni yürütmesinin bir hak olduğuna inandıkları iktidarlarımeşru olarak kabul ederler. Bu durum, iktidarın koyduğu düzenin herkesi bağlamasını sağlar. Bu nedenle, toplumun meşru gördüğü iktidarın “otorite” niteliği kazandığı söylenebilir.
25. Sayfa
EGEMENLİK UNSURU-3Egemenlik, ülke ve millet üzerindeki üstün buyurma gücü olarak tanımlanmıştır.Klasik egemenlik anlayışına göre egemenlik üstün bir iktidar olarak, sınırlanamaz, bölünemez ve devredilemez niteliktedir.Bugün, klasik egemenlik anlayışının halâ geçerli olduğunu kabul etmek mümkün görünmemektedir. Zira anayasacılık hareketleri sonucunda egemenlik sınırlanmaya başlanmıştır ve anayasalar bu amacıgerçekleştirmede önemli işlevler görmektedir. Anayasalar, iktidarın hukukla sınırlanmasını sağlar.Ayrıca, egemenlik çerçevesinde iktidarın bölünmez olduğunu söyleme olanağı da kalmamıştır. Kuvvetler ayrılığı olarak ifade edilen ilke çerçevesinde, artık devletin farklı işlevlerinin farklı organlarca yerine getirilmesi ilkesi benimsenmektedir. Buna göre, yasama işlevi (kanun koyma) yasama organı, yürütme işlevi (yasaların uygulanması, yürütülmesi) yürütme organı ve yargı işlevi (uyuşmazlıkların çözümü ve yasalar çerçevesinde ceza verilmesi) yargı organı tarafından görülecektir. Bu durum, iktidarın tek elde toplanmasını önlemeyi amaçlamaktadır.Son olarak, artık iktidarın devredilmez olduğunu söylemek de mümkün değildir. İktidarın devredilmezliği ile tahtın devamlılığı kast edilmektedir. Oysa bugün, iktidar elden ele geçebilmektedir. Bir seçim sonucunda iktidara gelenler, demokratik sürecin bir unsuru olarak yapılan seçimler sonucunda iktidarı bir başka gruba devredebilmektedir. Bu durum karşısında, artık iktidarın devredilmez olduğunu iddia etme olanağı da kalmamıştır.Tüm bu açıklamaların da gösterdiği gibi egemenlik anlayışı kavramsal çerçevede ortaya koyulduğu ilkgünden bu yana oldukça değişmiştir. Buna küreselleşmenin de etkilerini dahil edecek olursak bugün,klasik egemenlik anlayışı tablosundan oldukça uzak bir görünümle karşı karşıya olduğumuz söylenebilir.
26. Sayfa
EGEMENLİK UNSURU-4Egemenliğin iç ve dış boyutu olmak üzere iki boyutu mevcuttur.Egemenliğin dış boyutu, devletin bağımsızlığını ifade etmektedir. Bağımsızlık, bir devletin dünya üzerindeki diğer devletlerle eşit egemenliğe sahip olması ve kendi iç işlerine karışılamaması anlamına gelmektedir.Egemenliğin iç egemenlik boyutu ise, egemenliğin iç hukuka yansıması veegemenliğin çeşitli görünümleri olan para basmak, savaş ilan etmek, kanun yapmakgibi devlet iktidarının kapsadığı yetkileri ifade eder. Yine egemenliğin iç boyutu bugün niteliği değişmiş olmakla birlikte egemenliğin üstün buyurma gücü olarak sahip olduğu nitelikleri ifade eder.
27. Sayfa
HUKUKİ KİŞİLİK UNSURU
28. Sayfa
HUKUKİ KİŞİLİK UNSURUDevlet, ülkesi üzerindeki kişilerden ve sosyolojik gruplardan oluşan bir bütün olmasına karşın, onun varlığı bu kişi ve grupların varlığından soyut olarak ele alınmalıdır. Örneğin günlük yaşamda insanlar doğmakta, ölmekte; dernekler şirketler, siyasi partiler kurulmakta, dağılmakta; yöneticiler değişmekte, fakat devlet bütün bu değişikliklerden bağımsız olarak varlığını sürdürebilmektedir. Bu durum, devletin kendisini oluşturan kişilerden ayrı bir kişiliği olduğu görüşünü doğurmuştur. Ancak, devlet bir gerçek kişi değil, tüzel kişidir.Devletin bir tüzel kişiliğe sahip olduğunun kabul edilmesi devletin sürekliliğini (devamlılığını) sağlamak açısından önemlidir. Devlet, kendisini meydana getiren organizasyonun bireylerinden bağımsız olarak varlığını sürdürmektedir. Yöneticiler, bir tüzel kişi olan devlet adına işlemler yapmakta, bu işlemlerin sonuçları devleti bağlamaktadır. Yöneticilerin değişmesi, onlardan ayrı bir kişiliğe sahip olan devletin hakları ve sorumlulukları açısından bir değişiklik yaratmamaktadır.Devlete hukuki kişilik tanınmasının sonucu olan devletin sürekliliği (ya da devamlılığı) bazı önemli sonuçlar doğurmaktadır. Devletin devamlılığının önemli sonuçlarından biri uluslararası antlaşmaların devamlılığıdır. Belirli dönemde yapılan bir antlaşma, sadece o dönemdeki siyasi iktidarı değil, antlaşma ve antlaşmanın doğurduğu hukuki sonuçlar ortadan kalkıncaya kadar gelecek olan tüm siyasi iktidarlarıbağlamaktadır.Devletin devamlılığının bir diğer önemli sonucu, hukukun devamlılığıdır. Kanunlar, sadece yürürlüğegirdikleri dönemdeki görevliler görevde kaldığı sürece yürürlükte kalmazlar. Kişi ve organlardan bağımsızolarak görevlilerin görevleri sona erdikten sonrasındaki süreçte de yürürlükte kalmaya devam ederler. Benzer biçimde, bir devletin borçları da yönetimler ve kişiler değişmesine rağmen hâlâ mevcudiyetini sürdürmektedir.
29. Sayfa
CUMHURİYETİN NİTELİKLERİ
30. Sayfa
Cumhuriyetin Nitelikleri AY madde 2II. Cumhuriyetin nitelikleriMADDE 2- Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürkmilliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
31. Sayfa
HUKUK DEVLETİ İLKESİTANIMIHukuk devleti en kısa tanımıyla tüm faaliyetlerinde hukuk kurallarına bağlı olan devlet demektir.Türk Anayasa Mahkemesi’nin kararlarında ise “Hukuk devleti, insan haklarına saygı gösteren, bu hakları koruyucu, adaletli bir hukuk düzeni kurup sürdürmekle kendini yükümlü sayan, bütün etkinliklerinde hukuka ve Anayasaya uyan, işlem veeylemleri bağımsız yargı denetimine bağlı olan devlet” olarak tanımlanmıştır.
32. Sayfa
HUKUK DEVLETİ İLKESİGEREKLERİGENEL GEREK:Tüm devlet organlarının (yasama, yürütme ve yargı organlarının üçünün de ) hukuka bağlı olması ÖZEL GEREKLER:İdarenin Eylem ve İşlemleri Yargı Denetimine Tabi OlmasıHâkimlerin Bağımsız Olması ve Hâkimlik Teminatlarının Bulunmasıİdarenin Faaliyetleri Önceden Bilinebilir OlmasıHukuki Güvenlik İlkesi ve Geçmişe Etki Yasağının Geçerli Olmasıİdarenin Mali Sorumluluğunun Bulunması
33. Sayfa
SOSYAL DEVLET İLKESİTANIMISosyal devlet, devletin sosyal barışı ve sosyal adaleti sağlamakamacıyla sosyal ve ekonomik hayata aktif müdahalesini gerekli ve meşru gören bir anlayış olarak tanımlanır.Diğer bir deyişle, sosyal devlet, herkese insan onuruna yaraşır asgari bir hayat standardı sağlamayı amaçlayan bir devlet anlayışını ifade eder.Sosyal devlet kişinin önündeki ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmak ve sosyal ve ekonomik koşulları geliştirilmek suretiyle kişiyiözgürleştirmeyi görev edinen bir devlettir.Sosyal devleti ilkesi, sosyal ve iktisadi hayata müdahale edebilen bir devlet anlayışını ortaya koyar. Bu müdahalelerin temel amacı ise sosyal adaleti ve insanların onurlu bir yaşam seviyesine sahip olmalarını sağlamaktır.
34. Sayfa
SOSYAL DEVLET İLKESİDevlet, sosyal devleti gerçekleştirmeye yönelik çeşitli tedbirler uygulamak zorundadır. Bu tedbirler:Herkese insan onuruna yaraşan asgari bir yaşam düzeyi sağlamaya yönelik tedbirlerToplumdaki gelir ve servet farklılıklarının azaltılmasına yöneliktedbirlerEkonomik ve sosyal hakları hayata geçirmek için kalkınmayı sağlamaya yönelik tedbirler
35. Sayfa
DEMOKRATİK DEVLET İLKESİTANIMCumhuriyet egemenliğin halka ait olduğu bir devlet biçimini ifade ederken, demokrasi “halkın, halk için, halk tarafından yönetimi” veya halkın iktidarı olarak tanımlanabilir.Demokratik devlet ise devlet yönetimine halkın katıldığı,devlet yönetiminin halkın iradesi doğrultusunda gerçekleştirildiği bir devlet olarak tanımlanabilir.
36. Sayfa
DEMOKRATİK DEVLET İLKESİKOŞULLARI:Demokratik devletten söz edince varlığı gerekli görülen bazı koşullar aşağı gibi belirtilebilir:Etkin Siyasal Makamlar Seçimle İş Başına GelmelidirSeçimler Düzenli Aralıklarla YapılmalıdırSeçimler Serbest OlmalıdırBirden Çok Siyasi Parti BulunmalıdırMuhalefetin İktidar Olma Şansı Mevcut OlmalıdırTemel Kamu Hakları Güvence Altına Alınmış Olmalıdır
37. Sayfa
DEMOKRATİK DEVLET İLKESİDEMOKRATİK DEVLETİN UNSURLARI:Demokrasi ve demokratik bir devletin zorunlu unsurları, diğer bir deyişle asgari koşulları aşağıdaki gibidir:Serbest ve düzenli seçimlerÇok partili siyasal hayatTemel hak ve hürriyetler
38. Sayfa
İNSAN HAKLARINA SAYGILI DEVLET İLKESİHürriyet, bir şeyi yapma veya yapmama, belli bir şekilde davranıp davranmama gücü olarak tanımlanabilir. Bir başka ifadeyle, hürriyet,serbest hareket etme gücüdür. Dolayısıyla, serbestinin olmadığı yerde hürriyetten söz etme olanağı da yoktur.Hak, hürriyetin somutlaşmış biçimidir. Hak, bir hürriyetingerçekleşebilmesi için, anayasa ve kanunlarla kişiye tanınmışyetkilerdir. Hak, sahip olan kişiye devletten ya da diğer bireylerden bir şeyin yapılmasını talep etme yetkisi verir.İnsan hakları, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, tüm insanların yararlanabileceği, doğuştan sahip oldukları haklardır.Temel hak ve özgürlükler, Anayasa gibi somut-pozitif hukuk metinlerinde düzenlenen hak ve özgürlükleri ifade etmek için kullanılan bir hukuk tabiridir.
39. Sayfa
İNSAN HAKLARINA SAYGILI DEVLET İLKESİTEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERTemel hak ve hürriyetler, üçlü ayrıma tabi tutulur.Negatif Statü Hakları: Kişinin devlet tarafından dokunulamayacak ve ihlaledilemeyecek alanının sınırlarını çizen, konut dokunulmazlığı, kişi güvenliği, düşünce hürriyeti gibi haklardan oluşan devlete karışmama ödevi yükleyen hak kategorisidir.Pozitif Statü Hakları: Bireylerin devletten olumlu bir davranış, bir hizmet veya bir yardım beklemelerine olanak tanıyan sağlık hakkı, konut hakkı, çalışma hakkı gibi haklar olup bu haklar bireye devletten bir edimde bulunmasını isteme hakkı verir.Aktif Statü Hakları: Kişinin devlet yönetimine katılmasını sağlayan seçme ve seçilme hakkı, siyasi parti kurma ve siyasi partilere katılma hakkı gibi haklardır.
40. Sayfa
İNSAN HAKLARINA SAYGILI DEVLET İLKESİTEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASIDevletin ve toplumun var olabilmesi ve sürekliliğinin sağlanabilmesi içinhürriyetlerin sınırlandırılması kaçınılmaz bir zorunluluk teşkil etmektedir. Ancak, demokratik bir siyasal sistemde temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması keyfi bir biçimde yapılamaz. Bu sınırlandırmalar sadece belirli sebeplerle ve hukuka uygun bir biçimde yapılabilir.Temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılma koşullarıTemel Hak ve Özgürlükler Ancak Kanunla SınırlandırılabilirSınırlama Anayasa’nın İlgili Maddesinde Belirtilen Sebeplere DayanmalıdırSınırlamada Ölçülülük İlkesine UyulmalıdırHakkın Özüne DokunulmamalıdırSınırlamalar Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygun OlmalıdırSavaş, seferberlik, ayaklanma, deprem, salgın hastalık gibi olağanüstü dönemlerde temel hak ve hürriyetlerin olağan dönemlerde olduğundan daha ileri bir aşamada sınırlandırılması, hatta gerektiği hallerde hak ve özgürlüklerin kullanımınındurdurulması (askıya alınması) dahi mümkündür.
41. Sayfa
DİĞER TEMELLERTürkiye Cumhuriyetinin diğer temelleri ise laiklik ve üniter devlet ilkeleri olarakbelirtilebilir.Laiklik, “din hürriyeti” ve “din ve devlet işlerinin ayrılığı” şeklinde iki boyutu bulunan hukuki bir kavramdır. Laik devlet tüm inançlara eşit uzaklıkta bulunan bir devlet anlayışıdır.Üniter devlet, ülkesi ve milletiyle bölünmez olan, federal devlet biçimine kapalı bulunan ya da diğer bir deyişle federal devlet biçimine izin vermeyen devlet tipidir.Federalizm devlet faaliyetlerinin, bölgesel yönetimlerle bir merkezi yönetimarasında, her yönetim türünün bazı faaliyetler hakkında kesin kararlarverebileceği biçimde bölündüğü bir siyasal örgütlenme tarzıdır.Federasyonlar, federal devlet ve federe devlet olmak üzere iki tür devleti içerir.Federe devletler de kendilerine ait bir ülkeleri, kendilerine mahsus bir halkları ve belli alanlarda sınırlanmış olmakla birlikte kendilerine ait egemenlikleri olduğu için birer devlet konumundadır.
42. Sayfa
DEVLET ERKLERİ ve ORGANLARIAY m. 75-160 ÜÇÜNCÜ KISIMCumhuriyetin Temel Organları
43. Sayfa
Devlet erkleri ve organlarıYASAMA TBMMYARGIBağımsız &Tarafsız Mahkemeler YÜRÜTMECumhurbaşkanı &Bakanlar Kurulu
44. Sayfa
I. Yasama Organı
45. Sayfa
Yasama Yetkisi ve Yasama OrganıYasama yetkisi, toplumun ihtiyaç duyduğu genel, soyut, objektif nitelikte asli hukuki düzenlemeler olan yasaları yapma iktidarıdır.Yasama yetkisi Türkiye Cumhuriyeti Devletinin yasama organı olan TBMM’ye aittir
46. Sayfa
TBMM’nin niteliği ve kuruluşu1982 Anayasası TBMM'yi tek meclisli bir yasama organı olarak tasarlamıştır.1982 Anayasası'nın 75. maddesine göre “Türkiye Büyük Millet Meclisi beş yılda bir genel oyla seçilen beşyüzellimilletvekilinden oluşur”. (2019 600 MV!)
47. Sayfa
MİLLETVEKİLİ SEÇİLME YETERLİLİĞİ-1Anayasa'nın 76. maddesi milletvekili seçilme yeterliliğini düzenlemektedir. İlgili düzenlemeye göre;1. Türk Vatandaşı Olma Şartı2. Yaş Sınırı Şartı (18 yaşını doldurmuş olma)3. Eğitim Şartı (en az ilkokul mezunu olma)4. Askerlik Şartı (askerlik ile ilişiği olmama)5. Kısıtlı Olmama Şartı6. Kamu Hizmetlerinden Yasaklı Olmama Şartı7. Hüküm Giymiş Olmama Şartı (taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar MV olamaz)
48. Sayfa
TBMM'NİN GÖREV ve YETKİLERİBakanlar Kurulunu ve Bakanları denetlemek,Bakanlar Kuruluna belli konularda ve belli bir süre ile kayıtlı olarak kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek,m. 87kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak;bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek vekabul etmek;para basılmasına ve savaş ilânına karar vermek;milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak,Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilânına karar vermekAnayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmekMeclis araştırması, genel görüşme, Meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanmak
49. Sayfa
II. Yürütme Organ(lar)ı
50. Sayfa
Yürütme Yetki ve Görevi ile Yürütme OrganlarıYürütme, ülkede yasaların ve temel siyasetin yürütülmesi ile ilgili bir yetki ve görevdir.Yürütme yetki ve görevi yürütme organ(lar)ına aittir.Yürütme organları ülkemiz anayasal sisteminde bugün için iki kanatlı olarak tasarlanmıştır. Bunlardan birincisiCumhurbaşkanı iken diğeri bakanlar kurulu-hükümettir.Gelecekte tek kanatlı bir yürütme söz konusu olacak ve yürütme sadece Cumhurbaşkanından oluşacaktır.
51. Sayfa
Yürütme OrganıCUMHURBAŞKANI
52. Sayfa
CumhurbaşkanıBeş yılda bir halk tarafından seçilir. (TBMM ile birlikte)Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahipTürk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir.Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az yüzde beşini almış olan siyasi partiler ile en az yüzbin seçmen aday gösterebilir.Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilir. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış iki aday katılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday, Cumhurbaşkanı seçilir.İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilir. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde, sadece Cumhurbaşkanı seçimi yenilenir.Seçimlerin tamamlanamaması halinde, yenisi göreve başlayıncaya kadar mevcut Cumhurbaşkanının görevi devam eder.Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usul ve esaslar kanunla düzenlenir.
53. Sayfa
Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri-1Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder.Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapar.Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verir.Kanunları yayımlar.Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderir.Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerininAnayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açar.Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atar ve görevlerine son verir.Üst kademe kamu yöneticilerini atar, görevlerine son verir ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenler.Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini gönderir, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul eder.Milletlerarası andlaşmaları onaylar ve yayımlar.Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunar.
54. Sayfa
Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri-2Milli güvenlik politikalarını belirler ve gerekli tedbirleri alır.Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil eder.Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verir.Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletir veya kaldırır.Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir.Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyledördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemez.Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda,Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir.Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilir.Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer.Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
55. Sayfa
Cumhurbaşkanının Cezai SorumluluğuCumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir.Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyonaverebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu süredebitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir. Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divanyargılaması üç ay içinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık e süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır.Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı alamaz.Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanının görevi sona erer.Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanır.
56. Sayfa
Cumhurbaşkanı yardımcıları,Cumhurbaşkanına vekâlet ve bakanlarCumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir.Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde, kırkbeş gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Genel seçime bir yıl veya daha az kalmışsa Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimi de Cumhurbaşkanı seçimi ile birlikte yenilenir. Genel seçime bir yıldan fazla kalmışsa seçilen Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi seçim tarihine kadar görevine devam eder. Kalan süreyi tamamlayan Cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinin yapılacağı tarihte her iki seçim birlikte yapılır.Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, 81 inci maddede yazılı şekilde Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde andiçerler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer.
57. Sayfa
Cumhurbaşkanı yardımcıları,Cumhurbaşkanına vekâlet ve bakanlarCumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında görevleriyle ilgili suç işledikleri iddiasıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir.Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir.Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır ve dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır.Bu kişilerin görevde bulundukları sürede, görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar bakımından, görevleri bittiktensonra da beşinci, altıncı ve yedinci fıkra hükümleri uygulanır.Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erer.Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, görevleriyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır.Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir.
58. Sayfa
Başkomutanlık ve Genelkurmay BaşkanlığıBaşkomutanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisinin manevi varlığından ayrılamaz ve Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur.Milli güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından, Türkiye Büyük MilletMeclisine karşı, Cumhurbaşkanı sorumludur.Cumhurbaşkanınca atanan Genelkurmay Başkanı; Silahlı Kuvvetlerin komutanı olup, savaşta Başkomutanlık görevlerini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir.
59. Sayfa
Milli Güvenlik KuruluMillî Güvenlik Kurulu; Cumhurbaşkanının başkanlığında, Cumhurbaşkanı Yardımcıları, Adalet, Millî Savunma, İçişleri, Dışişleri Bakanları, Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava kuvvetleri komutanlarından kurulur.Gündemin özelliğine göre Kurul toplantılarına ilgili bakan ve kişiler çağrılıp görüşleri alınabilir.Millî Güvenlik Kurulu; Devletin millî güvenlik siyasetinin tayini, tespiti ve uygulanması ile ilgili alınan tavsiye kararları ve gerekli koordinasyonun sağlanması konusundaki görüşlerini Cumhurbaşkanına bildirir. Kurulun, Devletin varlığı ve bağımsızlığı, ülkenin bütünlüğü ve bölünmezliği, toplumun huzur ve güvenliğinin korunması hususunda alınmasını zorunlu gördüğü tedbirlere ait kararlar Cumhurbaşkanınca değerlendirilir.Milli Güvenlik Kurulunun gündemi; Cumhurbaşkanı yardımcıları ve Genelkurmay Başkanının önerileri dikkate alınarak Cumhurbaşkanınca düzenlenir.Cumhurbaşkanı katılamadığı zamanlar Milli Güvenlik Kurulu Cumhurbaşkanı yardımcısınınbaşkanlığında toplanır.Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin teşkilatı ve görevleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir.
60. Sayfa
Olağanüstü hal yönetimiCumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddî şekildebozulması, tabiî afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması hallerinde yurduntamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir.Olağanüstü hal ilanı kararı, verildiği gün Resmî Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur.Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağırılır; Meclis gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilir, uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir.Cumhurbaşkanının talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi her defasında dört ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaşhallerinde bu dört aylık süre aranmaz.Olağanüstü hallerde vatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile 15 inci maddedeki ilkeler doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı veya geçici olarak durdurulacağı, hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenir.Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, 104 üncü maddenin onyedinci fıkrasının ikinci cümlesinde belirtilen sınırlamalara tabi olmaksızın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Kanun hükmündeki bu kararnameler Resmî Gazetede yayımlanır, aynı gün Meclis onayına sunulur.Savaş ve mücbir sebeplerle Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanamaması hâli hariç olmak üzere; olağanüstü hal sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri üç ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve karara bağlanır. Aksi halde olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkar.
61. Sayfa
III. Yargı Organları
62. Sayfa
Yargı Yetkisi ve OrganlarıYargı yetkisi Türk milleti adına tarafsız vebağımsız mahkemelerce kullanılan bir yetkiolup kanunların dava konusu hale gelmiş somut uyuşmazlıklarda uygulanması suretiyle hukuki himaye sağlanması ve yargısal denetim yapılması biçimindeki adalet dağıtma faaliyetlerini ifade eder.
63. Sayfa
Yargı OrganlarıAnayasa’da yargı organları madde 138 ile 160 arasında düzenlenmiştir.Anayasa’da bazı yüksek mahkemeler ile yargı ile ilgili kuruluşlar ve yargının temel nitelikleri ayrıca ve ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir.Genel hükümler başlığı altında mahkemelerin bağımsızlığı, hâkimlik ve savcılık teminatı, hâkimlik ve savcılık mesleği, duruşmaların açık ve kararların gerekçeli olması, mahkemelerin kuruluşu, adalet hizmetlerinin denetimi konularıdüzenlenmiştir.Yüksek Yargı Mercileri olarak ve Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay veUyuşmazlık Mahkemesi yer alırHâkimler ve Savcılar Kurulu (Başkanı Adalet Bakan olan, adli ve idari yargı hakim ve savcılarının özlük işleri hakkında kararlar vermek suretiyle hakimlik teminatınıgerçekleştiren özerk bir kurul) veSon olarak hesap yargısını gerçekleştiren merci olarak Sayıştay ayrıcadüzenlenmiştir
64. Sayfa
ANAYASA’DA DÜZENLENMİŞ TEMELHAK VE ÖZGÜRLÜKLER
65. Sayfa
Hukuk sinallagmatik bir dal olup, bu dalda hak-yetki ve ödev-yükümlülük gibi birbirine karşılık gelen kavramlar yer alır.Anayasa koyucu da anayasa hak ve özgürlüklerin karşısında ödev ve yükümlülüklere yer vermiştirHAKyetkiÖDEVyükümlülük
66. Sayfa
HAK KAVRAMITemel Hak ve Özgürlük KategorileriHak kavramı, hukuk ile ilgili en temel kavramlardan biridir.Hak, kişilerin hukuk düzeni tarafından korunmaya değer bulunmuş menfaatlerini ifadeeder. Kişisel bir menfaate hak olma niteliğini hukuk düzeni tarafından korunmaya değer bulunması durumu verir.Hukukta çeşitli hak türleri mevcut olup, haklar sahip oldukları niteliklere göre farklıayrımlara tabi tutulmaktadır. Bu ayrımlardan biri kamusal haklar-özel haklar ayrımıdır.Anayasa’da düzenlenen haklar daha ziyade kamusal haklar mahiyetindedirKamusal haklar ise, kamu hukukundan doğan ve bireylerin devlete karşı sahip olup ileri sürebildikleri haklardır. Kamusal haklar, negatif statü hakları, pozitif statü hakları ve aktif statü hakları olmak üzere üçe ayrılır. Negatif statü hakları: Dokunulmazlıklar olarak da adlandırılan, devlet tarafındankesinlikle aşılmaması ve dokunulmaması gereken bireye ait özel alanı oluşturan kamusalhaklar ve özgürlüklerdir. Koruyucu haklar adı da verilen bu haklar bireyi devlete ve topluma karşı korur. Yaşam hakkı, konut dokunulmazlığı negatif statü haklarına örnektir. Pozitif statü hakları: Bireye kendi lehine devletten edim (hizmet-yardım vb.) biçimindeolumlu bir davranıştan bulunmayı isteme imkanı tanıyan kamusal haklardır. İstemehakları adı da verilen bu haklara ekonomik ve sosyal haklar (çalışma hakkı, sosyalgüvenlik hakkı, konut hakkı vb) örnek olarak verilebilir. Aktif statü hakları: Bireye devlet yönetimine katılma, devlet yönetiminde söz sahibiolma imkanı tanıyan kamusal haklardır. Katılma hakları adı da verilen bu haklar seçme veseçilme hakları, dilekçe hakkı, siyasi parti kurma ve siyasi faaliyette bulunma hakkı gibi haklardan oluşur.
67. Sayfa
ÖDEV KAVRAMIAnayasal ÖdevlerÖdev belli bir davranışta bulunulması veya bu davranış konusu eylemden kaçınılması biçiminde egemen güç tarafından verilen emre uyma zorunluluğu olarak tanımlanabilir.Hukuki ödevler çok farklı biçimlerdedir. Bu bağlamda ekonomik, sosyal, siyasal ödevlerden söz edilebilir.Anayasa’da devlet ve bireyler için birçok ödev düzenlenmiştir.Anayasa’da düzenlenmiş bireylerin haklar ve özgürlükleri devlet açısından birer ödeve karşılık gelmektedir.Anayasa’da bireylere de bazı ödevler yüklenmiştir. Bunlar bireyintoplum lehine katlanmak zorunda kaldığı fedakarlıklar biçimindedir. Örneğin siyasal haklar ve ödevler kısmında düzenlenmiş vatan hizmeti ile vergi ödevi bu tür ödevlerdendir.
68. Sayfa
Temel Hak ve Özgürlüklerin Anayasa’da DüzenlenişiİKİNCİ KISIMTemel Haklar ve Ödevler (madde 12-74)BİRİNCİ BÖLÜMGenel Hükümler (madde 12-16) İKİNCİ BÖLÜMKişinin Hakları ve Ödevleri (madde 17-40) ÜÇÜNCÜ BÖLÜMSosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler (madde 41-65)DÖRDÜNCÜ BÖLÜMSiyasî Haklar ve Ödevler (madde 66-74)
69. Sayfa
Genel HükümlerTemel hak ve hürriyetlerin niteliğiTemel hak ve hürriyetlerin sınırlanmasıTemel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamamasıTemel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulmasıYabancıların durumu
70. Sayfa
Kişinin Hakları ve ÖdevleriKişinin dokunulmazlığı, maddî ve manevî varlığıZorla çalıştırma yasağıKişi hürriyeti ve güvenliğiÖzel hayatın gizliliği ve korunmasıÖzel hayatın gizliliğiKonut dokunulmazlığıHaberleşme hürriyetiYerleşme ve seyahat hürriyetiDin ve vicdan hürriyetiDüşünce ve kanaat hürriyetiDüşünceyi açıklama ve yayma hürriyetiBilim ve sanat hürriyetiBasın ve yayımla ilgili hükümlerBasın hürriyetiSüreli ve süresiz yayın hakkıBasın araçlarının korunmasıKamu tüzelkişilerinin elindeki basın dışı kitle haberleşme araçlarından yararlanma hakkıDüzeltme ve cevap hakkıToplantı hak ve hürriyetleriDernek kurma hürriyetiToplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkıMülkiyet hakkıHakların korunması ile ilgili hükümlerHak arama hürriyetiKanunî hâkim güvencesiSuç ve cezalara ilişkin esaslarİspat hakkıTemel hak ve hürriyetlerin korunması
71. Sayfa
Sosyal ve Ekonomik Haklar ve ÖdevlerAilenin korunması ve çocuk haklarıEğitim ve öğrenim hakkı ve ödeviKamu yararıKıyılardan yararlanmaToprak mülkiyetiTarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında çalışanların korunmasıKamulaştırmaDevletleştirme ve özelleştirmeÇalışma ve sözleşme hürriyetiÇalışma ile ilgili hükümlerÇalışma hakkı ve ödeviÇalışma şartları ve dinlenme hakkıSendika kurma hakkıSendikal faaliyetToplu iş sözleşmesi, grev hakkı ve lokavtToplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkıGrev hakkı ve lokavtÜcrette adalet sağlanmasıSağlık, çevre ve konutSağlık hizmetleri ve çevrenin korunması Konut hakkıGençlik ve sporGençliğin korunmasıSporun geliştirilmesi ve tahkimSosyal güvenlik haklarıSosyal güvenlik hakkıSosyal güvenlik bakımından özel olarak korunması gerekenlerYabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşlarıTarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunmasıSanatın ve sanatçının korunmasıDevletin iktisadî ve sosyal ödevlerinin sınırları
72. Sayfa
Siyasî Haklar ve ÖdevlerTürk vatandaşlığıSeçme, seçilme ve siyasî faaliyette bulunma haklarıSiyasî partilerle ilgili hükümlerParti kurma, partilere girme ve partilerden ayrılmaSiyasî partilerin uyacakları esaslarKamu hizmetlerine girme hakkıHizmete girmeMal bildirimiVatan hizmetiVergi ödeviDilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı
73. Sayfa
Ders sonu
74. Sayfa
İyi haftalar!
Devleti Oluşturan Öğeler Videoları
Devleti Oluşturan Öğeler Soru & Cevap
- Federal Yapı
- Devletçilik
- Oligarşik Devlet
- Hükümet
- Yönetim Biçimleri
- Demokratik Devlet
- Oligarşi
- Devlet Türleri
- Devlet Nedir ? Devletin Fonksiyonları (Görevleri) Ve Özellikleri
- Devletler Nasıl Gelişir
- Paralel Devlet
- Bir devletin devlet olması
- Toplumlar ve Devlet
- Devlet Hangi Unsurlardan Meydana Gelir?
- İlk Türk-İslam Devletlerinde Devlet Anlayışı